عنوان کامل مقاله: بخش کلیات استاندارد جوشكاری دیگ و بویلر بخار فایر تیوب
مرجع مقاله: استاندارد ملی ایران به شماره 4231 (BS2790)
بخش پنجم استاندارد ملی: مهارت و ساخت در جوشكاری دیگ و بویلر بخار
5-1 كلیات:
5-1-1 قوانین این بخش در مورد دیگ ها و قطعاتی از دیگ ها كه توسط جوشكاری ساخته می شوند, قابل اجرا بوده و باید به همراه ضوابط ویژه مربوط به طبقه بندی مواد بكار برده شده مورد استفاده قرار گیرند.
5-1-2 جوشكاری باید مطابق با روش جوشكاری تائید شده طبق بند 5-4-3 انجام گیرد.
5-1-3 تائید جوشكاری باید مطابق با آزمون های صلاحیت جوشكار, كه در بند 5-4-4 قید شده باشد.
5-1-4 سازنده یك دیگ یا قطعه ای از دیگ كه مطابق با این بند ساخته می شود باید مسئول جوش انجام شده توسط كارگرانش باشد.
سازنده باید آزمایش های مورد نیاز برای تائید روش جوشكاری بكار گرفته شده و صلاحیت جوشكاران را اجرا نماید.
تا زمانی كه روش جوشكاری و صلاحیت جوشكار تائید نشده هیچگونه كار تولیدی نباید انجام گیرد.
5-1-5 سازندi باید پروندهای از نتایج بدست آمده از تائیدهای روش جوشكاری و آزمایش های صلاحیت كه توسط مرجع بازرسی گواهی شده اند را نگهداری نماید. این پرونده ها كه حاوی توضیحی دقیق در مورد تمامی جزئیات مواد و روش های مربوط می باشند باید توسط سازنده گواهی شده و قابل دسترسی مرجع بازرسی باشند.
این سوابق بایستی به تائید سازنده برسد به شرح دقیقی از كلیه مشخصات مواد موردنظر را ارائه نموده و در دسترس جهت مرجع بازرسی نیز باشد.
5-1-6 جوشكاری ایجاد شده توسط جوشكار باید به كمك مهری كه نشانگر هویت جوشكار می باشد مشخص گردد و یا باید به هر نحو مناسب دیگری مدركی برای منظور فوق فراهم آورد. چنانچه از مهر برجسته استفاده شود تنها از مهرهای با تنش پائین باید استفاده گردد ( مهرهای با تنش پائین دارای لبه های قوس دار و یا از یك مجموعه نقاط ساخته می شوند.)
عنوان : بخش طراحی استاندارد جوشكاری دیگ و بویلر بخار فایر تیوب
5-3 طراحی:
5-3-1 كلیات:
مقررات بند 5-3 در مورد طرح دیگ ها و قطعات دیگ هائی كه با روش جوشكاری می شوند بكار گرفته می شوند و باید به همراه بخش 3 از این استاندارد مورد استفاده قرار گیرند.
یادآوری: نمونه های معمول از جزئیات اتصالات جوش شده قابل قبول در پیوست (ب) نشان داده شده اند.
5-3-2 طراحی اتصالات جوش شده:
5-3-2-1 طراحی اتصالات جوش شده باید امكان دسترسی جهت لایه گذاری فلز جوش را آن چنان كه سازگار با مقررات این استاندارد باشد, فراهم نماید.
5-3-2-2 از اتصالاتی كه در آنها بیش از دو درز جوش با یكدیگر تلاقی نمایند باید اجتناب نمود.
5-3-2-3 در مواردی كه عملی باشد قطعات غیر تحت فشار را نباید توسط جوش هائی كه جوش های موجود اصلی و یا جوش های نازل را قطع می نماید, متصل نمود.
كه حداقل فاصله اسمی بین لبه جوش اتصال و لبه جوش های اصلی موجود و یا جوش های نازل از دو برابر ضخامت قطعه تحت فشار و یا 40 میلیمتر (هر كدام كه كوچكتر باشند) كمتر باشد.
اگر چنین جوش هائی اجتناب ناپذیر باشند, بهتر است كه آنها جوش اصلی را كاملا قطع نمایند تا اینكه بطور ناگهانی نزدیك جوش اصلی و یا نازل متوقف شوند, بدین روش می توان از تمركز تنش در این نواحی پرهیز نمود.
5-3-2-4 فقط جوش های لب به لب با نفوذ كامل برای درزهای اصلی طولی و محیطی قابل قبول می باشند.
در جائی كه پشت سازی موقت فقط جهت ایجاد سهولت در جوشكاری درز یا پوسته ها از یك سمت ورق صورت می گیرد می باید پس از جوشكاری و قبل از آزمایش غیر مخرب, این پشت سازی برداشته شود.
سطوحی كه پس از برداشته شدن پشت سازی مذكور, عریان می شوند می باید به نرمی پرداخت شده و آن چنان كه توسط یك روش مناسب بازرسی معین گردیده مانند روش ذره مغناطیسی عاری از ترك یا سایر صدمات باشند.
درزهای اصلی محیطی به غیر از لب به لب آن چنان كه در ضمیمه (ب) نشان داده شده اند جهت اتصال پوسته به صفحه انتهای تخت و پوسته به صفحه لوله مجاز می باشند.
صفحات تحت متصله به محفظه های برگشت یا صفحات لفاف آتشدان, آن چنان كه به طور نمونه در شكل های ب (4) الف تا (ه) نشان داده شده باید دارای جوش های گوشه داخلی با حداقل طول پایه 5 میلیمتر كه تمامی طول درز محیطی را پر كنند باشند.
اگر صفحات تخت مطابق با شكل های ب (3) (الف) و (ب) و ب (5) (الف) و (ب) به پوسته ها و كوره ها متصل شده باشند باید دارای جوش های گوشه داخلی با حداقل پایه جوش 6 میلیمتر انجام شده در سراسر درز محیطی باشند بجز در موارد زیر:
الف : درزهای پوسته به صفحه انتهایی:
زمانی كه قطر خارجی پوسته از 1800 میلیمتر كمتر است از جوش گوشه داخلی می توان صرفنظر نمود.
ب: درزهای كوره به صفحه انتهایی و درزهای صفحه لوله محفظه برگشت:
زمانی كه قطر خارجی كوره از 750 میلیمتر كمتر و درز توسط پوششی از مواد نسوز محافظت شده است. می توان از جوش گوشه داخلی صرفنظر نمود.
یادآوری: ضوابط فوق برای جوش های گوشه داخلی با در نظر گرفتن قابلیت دسترسی به آن بررسی می گردد اما جائی كه امكان جوش گوشه با كیفیت مناسب وجود دارد كلیه درز محیطی باید جوشكاری گردد.
ترجیح داده می شود كه هر موقع امكان پذیر باشد جوش گوشه قبل از جوشكاری از طرف دیگر تكمیل و انجام گردد.
(بند 5-6-2-2-2 (د) ملاحظه گردد.)
در مواردی كه جوش گوشه داخلی از جوش های اتصال صفحه تخت به پوسته, كوره ها و یا لوله های دسترسی محفظه برگشت حذف شود, جهت اطمینان از مرغوبیت ریشه جوش باید به روش جوشكاری توجه مخصوص نمود. عدم نفوذ ریشه جوش به میزان جزئی تا حداكثر 2/5 میلیمتر نباید باعث مردود شمردن جوش گردد.
5-3-2-5 اگر پوسته استوانه ای از ورق هائی با ضخامت مختلف ساخته شود, ورق ها باید آن چنان قرار گیرند كه محور تقارن ضخامت آنها یك دایره پیوسته را تشكیل دهد.
لبه ورق ضخیم تر باید در طولی از محیط كه كمتر از دو برابر اختلاف ضخامت ها می باشد بطور مساوی از داخل و خارج پخ زده شود بطوری كه ورق ها در امتداد جوش طولی هم ضخامت باشند.
برای یك درز محیطی كه در آن اختلاف ضخامت در تمامی طول محیط یكسان می باشد ضخامت لبه ورق ضخیم تر را باید در طولی كه از سه برابر اختلاف ضخامت ها كمتر نیست.
توسط ماشین كاری تدریجأ كم نمود. (همچنین بندهای 5-4-10 و 5-4-11 ملاحظه شود.)
یادآوری: پهنای جوش را می توان به عنوان جزئی از لبه ورق ضخیم تر پخ خورده منظور نمود.
5-3-2-6 به هنگام جوشكاری لوله های بیرون ریز خاكستر, به كوره ها و پوسته ها از یك سو و در جائی كه سوی دیگر جهت جوشكاری غیرقابل دسترسی می باشد عدم نفوذ ریشه جوش یا تحدب ریشه جوش نباید از 3 میلیمتر تجاوز نماید و سوراخ درون پوسته را باید توسط تقویتی از نوع بالشتك شكل ب (7) ملاحظه شود) تقویت نمود.
5-3-2-7 از اتصالات گوشه ای كه فقط دارای جوش های گوشه می باشد نباید استفاده نمود.
5-3-2-8 هر جا كه عملی باشد باید از ایجاد سوراخ ها در درون و یا نزدیكی درزهای جوش شده اجتناب نمود به خصوص زمانی كه درز تنشگیری نشود.
حداقل فاصله از مركز درز تا نزدیكترین نقطه جوش اتصال یا لبه سوراخ باید 60 میلیمتر یا چهار برابر ضخامت ورق پوسته باشد(هر كدام كه بزرگتر است)
اگر این ممكن نباشد سوراخ باید درز جوش را كاملا قطع نماید آن چنان كه حتی الامكان خط مماس بر سوراخ در نقطه تقاطع محور درز و لبه سوراخ با محور درز زاویه ای نزدیك به 90 درجه بسازد.
در چنین موردی باید طولی از درز جوش را كه برابر 60 میلیمتر و یا چهار برابر ضخامت ورق پوسته (هر كدام كه بزرگتر باشد) است, به روش غیر مخرب آزمایش نمود.
5-3-2-9 جوش های گرفته را فقط می توان در حدود محدودیت های توصیه شده در پیوسته (ب) به عنوان جوشكاری مقاوم برای قطعات تحت فشار بكار برد.
با بدل توجه مخصوص به طرز قرار گرفتن درزهای با جوش گوشه, باید از ذوب كامل در ریشه جوش گوشه اطمینان حاصل نمود.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:
آشنایی با جوشکاری و روش های جوش دیگ بخار
استاندارد جوشکاری دیگ و بویلر بخار فایر تیوب- مراحل ساخت
مراحل قبل از جوشكاری در تولید دیگ بخار استاندارد
