ساخت سونای خشك و سونای بخار

سونای خشک و سونای بخار

سونا (sauna) یا همان حمام فنلاندی در واقع اتاق كوچكی است با دیواره های عایق كاری شده و پله هایی منبر مانند كه برای نشستن در نظر گرفته شده است و گرمای اتاق بوسیله بخار و یا كوره های برقی یا گازی تامین می شود.

درجه حرارت هوای داخل سونا معمولا به c)55) می رسد این امر موجب گرم شدن و تعریق شدید استفاده كنندگان از سونا می شود. بطور كلی بخش های مختلف تشكیل دهنده فضای سونا عبارتند از: رختكن، دوش، گرم خانه، و حوضچه آب سرد.

سیستم حرارتی اتاقك های سونا بر اساس تقسیمات رایج خود به دو دسته سونای خشك و سونای بخار تقسیم می شوند.

تاریخچه سونا

منشاء سونا از كشور كوچك فنلاند است خصوصا نوع سنتی آن كه معمولا كنار دریاچه ای قرار دارد و استفاده كنندگان بعد از سونا به درون آب های سرد دریاچه می پرند!

كل جمعیت فنلاند 5 میلیون نفر است ولی تعداد سوناهای این كشور به اندازه ای است كه تمام این جمعیت را می تواند در خود جای دهد(حدود 1/5 میلیون سونا) درست مثل مكانی كه برای حمام در دیگر كشورها در نظر می گیرند هر فنلاندی هم محلی اختصاصی برای سونا دارد.

سوناهای سنتی با هیزم و چوب كار می كردند. این نوع سونا حتی دودكش هم برای تخلیه دود نداشت بدین صورت كه درون اتاقی هیزم جمع می كردند و آن را آتش می زدند سپس دودها را از روزنه ورودی آن خارج می كردند و با پاشیدن آب بر روی سنگ هایی كه در اثر گرمای هیزم داغ شده بود بخار درست می كردند.

در واقع قلب یك سونا همان سنگ هایی بودند كه روی اجاق داغ و گداخته می شدند بطوری كه با پاشیدن آب بر روی آن ها بخار فراوانی درست می شد. از همین رو آن ها را سونای دودی می نامیدند.

درجه حرارت آن بین 80 تا 100 درجه سانتی گراد بود ولی وجود رطوبت حالت شدید گرما را تندتر می كرد. امروزه سونا در همه جای دنیا مورد استفاده است، درون خانه ها و آپارتمان های كوچك تا كنار ساحل دریاها و هتل ها.

سونا در حال حاضر در محاصره تكنولوژی در آمده است با استفاده از اجاق های الكتریكی كه با ترموستات و حتی از راه دور و با تلفن همرا ه كنترل می شوند.

سونای خشک

سونای خشك اتاقی است كه دیواره های آن معمولا تخته كوبیده شده و یك منبع حرارتی گرم كننده در آن قرار دارد و منبع حرارتی می تواند یك المان برقی باشد و یا حرارت یك مشعل كه داخل یك كوره دمیده می شود و بر روی دیواره های كوره معمولا آجر نسوز قرار دارد،

گاهی محلول بخور را روی آجرهای نسوز می ریزند كه بخار آن در فضا متصاعد شود و با پاشیدن آب بر روی سنگ های داغ مقداری بخار تولید می شود و با اینكار وضعیت بهتری پدید می آید چرا كه هوای گرم و خشك می تواند به دستگاه تنفسی آسیب برساند .

مواردی كه دارای كوره اند از سوخت های گاز یا مایع استفاده می كنند. سوخت در قسمت كوره می سوزد و دود آن از قسمت دودكش خارج می شود. مزیت المان برقی علاوه بر تمیز بودن، راندمان بالای آن می باشد زیرا انتقال حرارت از طریق تشعشع از این سیستم قابل ملاحظه ای است، ولی هزینه آن در ایران نسبت به كوره با سوخت فسیلی خیلی بیشتر است.

از نقاط ضعف دیگر كوره های سوخت فسیلی، نسبت به سیستم برقی، احتمال سوراخ شدن كوره در اثر حرارت و امكان نشت گازهای حاصل از احتراق به محدوده اتاق سونا و پیش آمدن مسئله خفگی می باشد

لذا در تهیه كوره باید به استانداردهای لازم توجه كرد. معمولا در سونای خشك كنترل رطوبت نسبی میسر نیست و فقط درجه حرارت فضا بوسیله ترموستات كنترل (حدودا 50 درجه سانتیگراد) می شود.

چوب سونا

هر چوبی برای این منظور مناسب نیست و كیفیت چوب به لحاظ ساختار سلولی اهمیت زیادی دارد هرچه ساختار سلولی چوبی محكم تر (فشرده تر) باشد بهتر می تواند گرما را در خود ذخیره كند،

از جمله چوب صنوبر قطبی كه می تواند دمای 120 درجه سانتیگراد را به مدت 7 ساعت در خود ذخیره كند. در اغلب سوناها از چوب كاج ، توس یا غان استفاده می شود.

امروزه برای استفاده از سونا نیاز به دیگ بخار استخر می باشد که می تواند باعث بیشتر شدن زمان کاری روزانه شود و محیط شنا بهتری را ارائه دهد. از دیگ آب گرم برای تهیه آب گرم جهت سونا، جکوزی، استخر استفاده می شود، تفاوت آن با آب مورد استفاده در حمام قابل بازیافت بودن آن است.

در ساخت سونا بخار و سونا خشک باید موارد فنی لازم در نظر گرفته شود. مخصوصا برای ساختن سونای خشک که از کوره سونا استفاده می شود باید نکات ایمنی را در نظر بگیریم.

ساخت كوره سونای خشك

برای گرم كردن اتاق سونا باید به تهیه كوره ای استوانه ای یا مكعبی به ابعاد (80×50×100) اقدام نمود طوری كه قطر دودكش آن 4 اینچ و قطر فلنچ مشعل كه به فاصله 30 سانتیمتری از كف قرار دارد 6 اینچ باشد. مشعل در بیرون اتاق قرار گرفته و كوره در داخل سونا قرار می گیرد.

سازندگان كوره برای بالا بردن راندمان حرارتی در داخل كوره موانعی مورب قرار می دهند تا مسیر شعله و دود چند بار تغییر كند و فرصت لازم برای انتقال حرارت با فضای اتاق حاصل شود.

 

مصالح مورد استفاده در جداره سونا

مصالح جداره سونای خشك به ترتیب از داخل به خارج عبارتند از:

• دیوار بتنی
• چوب روسی مرغوب
• سه لایه عایق مناسب
• پوشش خارجی متناسب با محیط

دیگ بخار سونا بخار

دیگ بخار سونا از مهم ترین اجزای سونا بخار می باشد. امروز با گسترش استفاده از سونا بخار و ساخت آن به صورت شخصی و خصوصی در منازل و ویلاها استفاده از دیگ بخار رواج فراوانی پیدا کرده است.

دیگ بخار سونا در ظرفیت و مدل های متفاوتی تولید می شود اما با توجه به ظرفیت مورد نیاز سونا بخار بیشتر دیگ را به صورت ایستاده و یا عمودی تولید می کنند. این امر موجب کاهش فضای اشغالی در موتورخانه ها می شود.

دیگ بخار انرژی گرمایی خود را از مشعل نصب شده به روی آن تامین می کند. مشعل دیگ را می توان از نوع مشعل گازی، مشعل گازوئیلی و یا دوگانه سوز انتخاب نمود. مشعل گازی دیگ بخار می تواند از نوع فن دار و یا اتمسفریک باشد. دیگ بخار سونا بخار از نوع دیگ بخار فولادی فایرتیوب می باشد.

این دیگ دارای تجهیزاتی مانند کنترل کننده سطح آب ( Level Control )، دو هد کنترل کننده فشار بخار (Pressure Control  )، آب نمای سطح آب دیگ سونا بخار، شیر اطمینان، شیر برقی، پمپ تغذیه دیگ بخار سونا بخار و… می باشد .

از مهم ترین کاربردهای این بویلر عمودی بخار برای استفاده در حجم بخار پایین مانند اتاق سونای بخار در استخر ها، تولید قارچ خوراکی، تولید قطعات بتنی کوچک، آشپزخانه های صنعتی کوچک، صنایع غذایی کوچک، تولید نبات و آبنبات و موارد گرمایشی در فضاهای دارای محدودیت می باشند.

 

امروزه برای استفاده از سونا نیاز به دیگ بخار است دیگ بخار استخر می تواند باعث بیشتر شدن زمان کاری روزانه شود و محیط شنا بهتری را ارائه دهد. از دیگ بخار استخر می توان برای تهیه بخار و آب گرم جهت سونا، جکوزی، استخر استفاده کرد، تفاوت آن با آب مورد استفاده در حمام قابل بازیافت بودن آن است.

برای دیدن محصولات بخار شرکت روی تصویر زیر کلیک کنید:

 

دیگ بخار انرژی گرمایی خود را از مشعل نصب شده به روی آن تامین می کند. مشعل دیگ بخار سونا را می توان از نوع مشعل گازی، مشعل گازوئیلی و یا دوگانه سوز انتخاب نمود.

مشعل گازی دیگ بخار سونا بخار می تواند از نوع فن دار و یا اتمسفریک باشد. دیگ بخار سونا بخار از نوع دیگ بخار فولادی فایرتیوب می باشد.

از دیگ های عمودی یا ایستاده در کاربردهای صنعتی کوچک، خشکشویی ها، تجهیزات رطوبت زنی و… نیز استفاده می کنند.

در مجتمع های ورزشی بزرگ که سونا بخار بزرگتر و یا بیش از یک سونا بخار دارند، از دیگ بخار سونا بخار بزرگ تر و افقی استفاده می شود.

دیگ سونا بخار از روشن شدن تا زمان تولید بخار کمی تاخیر دارد. ( به خصوص در زمان شروع به کار ) پس از خاموش شدن بیش از چند ساعت که این موضوع به دلیل حجم بیشتر آب آن نسبت به دیگ سونا بخار برقی می باشد. در دیگ برقی سونا بخار این تاخیر زمانی بسیار کوتاه تر می باشد.

ساخت سونا بخار

اولین نکته ای که در ساخت سونا بخار باید مد نظر داشت این است که بویلر متناسب با آن از نظر گنجایش و ظرفیت انتخاب شود. سونای بخار اتاقكی است كه دیواره های آن معمولا از سنگ یا سرامیك مرغوب ساخته می شود و چند دریچه برای ورود بخار دارد. بخار توسط دیگ بخار تولید شده و با لوله به داخل اتاقك هدایت می شود.

این امر باعث بالا رفتن رطوبت و حرارت داخل اتاق می شود. یك ترموستات هم میزان حرارت اتاق را تنظیم می كند. راهبری تاسیساتی این نوع سونا دارای مشكلاتی است از جمله :

1. عدم كنترل دقیق رطوبت و دما به طور مستقل
2. مصرف یكطرفه بخار و عدم برگشت بخار تقطیر شده به دیگ
3. خوردگی و شوك حرارتی دیگ بواسطه ورود مدام آب سرد تغذیه

 

محاسبه سونا

دو عامل برای افزایش و حفظ راندمان سونا رعایت نکاتی درباره نیمکت و اتاق سونا و محاسبه قدرت کوره سونای خشک می باشد.

نیمكت های سونا

نیمكت های سونا را باید از تخته های باریك چوب كه به فاصله 1 تا 1/5 سانتی متری از هم قرار دارند بسازیم تا هوا بتواند جریان پیدا كند. بنابر میزان جایی كه در اختیار داریم باید 2 تا 3 نیمكت را به شكل پله ای نصب نمائیم.

طول نیمكت ها تقریبا 200 سانتیمترو عرض آن ها 60 سانتیمتر می باشد. اگر سونا دو طبقه است باید فاصله نیمكت ها 50 سانتیمتر بوده و اگر سونای سه طبقه داریم فاصله پله ها را 33 سانتی متر در نظر می گیریم و در نهایت فاصله نیمكت بالایی تا سقف 100 سانتی متر در نظر گرفته شود.

تقسیم بندی درجه حرارت و رطوبت در اتاق سونای خشك و روی نیمكت ها به صورت زیر است:

مكان	درجه حرارت(c0)	رطوبت نسبی%
زیرسقف	100-90	5-2
روی نیمكت بالایی	90-80	10-3
روی نیمكت وسطی	70-60	25-8
روی نیمكت پایینی	60-50	35-15
روی زمین	45-40	60-20

برای محاسبه سونا خشک به ترتیب زیر عمل می كنیم:

1-ابتدا كل مساحت جانبی اتاق را محاسبه كرده و از فرمول Q₁=AU(T₂-T₁ مقدار انتقال حرارت جداره ها را با احتساب 10% ضریب اطمینان محاسبه می كنیم.

سایر مقادیر فرمول برابر است با:

T₁=70دمای خارج (درجه فارنهایت)

212 =T₂ دمای داخل (درجه فارنهایت)

ضریب كلی انتقال حرارت با توجه به ضخامت و جنس مصالح متعارف بكار رفته در جداره برابر است با:

U=0.1{BTU/h.F.ft²

2-در سونای خشك تعداد دفعات تعویض هوا ناشی از باز و بسته شدن درب را برابرn=10 در نظر گرفته و با استفاده از فرمول زیر تلفات حرارتی مربوطه را محاسبه می كنیم:

Q₂=V×n×0.0749×0.241×(T_2-T₁

T₁=70دمای خارج (درجه فارنهایت)

212=T₂ دمای داخل (درجه فارنهایت)

V ft³ =حجم اتاق

كل سطح خارجی اتاق برابر است با:

4×3×2=24m²

36m²=6×3×2

48m²=6×4×2

بنابراین كل سطح اتاق 108 متر مربع بدست می آید.

Q₁=AU(T₂-T₁)=108×10/76×0.1×(212-70)=16501(Btu/h

و مقدار Q2 برابراست با:

Q₂=V×n×0.0749×0.241×(T_2-T₁) =65202(Btu/h

و قدرت حرارتی كوره برابر است با:

Q= Q₁+ Q₂=65202+16501=81703(Btu/h

 

چگونگی استفاده از ســــونا و تهیه دیگ بخار سونا

استفاده از حمام های سونا , پیشینه ای کهن دارد شاید به کهنسالی و قدمت زندگی بشر بر روی زمین، اما در دنیای مدرن امروز با پیشرفت هایی که در فنآوری ساخت انواع مختلف سونا صورت گرفته است.

و نیز بدلیل تحقیقات وسیعی که در مورد اثرات مفید سونا بر روی سلامتی انسان انجام شده است استفاده از سونا نیز نسبت به گذشته ها کاربرد خیلی گسترده تری را پیدا کرده است بطوریکه در حال حاضر کمتر فرهنگ و جامعه ای را می توان پیدا کرد که از شکل های مختلف حمام سونا استفاده نکند.

البته در برخی کشورها گستردگی بیستری دارد و در برخی نیز کمتر اما تقریبا در همه جا از از حمام های سونا به عنوان یک وسیله مهم برای رفع تنش و ایجاد تسکین و آرامش جســـمی و روانی استفاده می شود.

حمام سونا بهترین روش آرامش بخشیدن به سراسر بدن پس از تحمل فشارهای بدنی و روانی است و در دفع مواد زائد حاصله از سوخت و ساز و فعالیت انسان و کمک به بازسازی بافت ها نقش عمده ای دارد.

فواید سونای بخار

1. بهبود گردش خون.
2. اکسیژن‌ رسانی به بدن.
3. سونای بخار برای درمان فشار خون بالا مفید است.
4. سونای بخار منافذ روی پوست را باز می‌کند و باعث پاکسازی پوست می‌شود.

سودمندی های حمام سونا

• بالا و پایین آمدن قابل توجه دمای بدن
• تحریک دستگاه گردش خون
• تعریق یا دفع مواد زائد
• باز شدن منافذ پوستی

آثار روانی حمام سونا

• آرامش کامل روانی
• ترمیم بافتهای عصبی
• احساس حالت مطلوب بدنی

هدف از انجام حمام سونا

• کسب شادی روح و جسم با بدر کردن خستگی
• تنظیم و کنترل وزن فعلی
• افزایش توان جسمی و روحی در مقابل بیماری ها
• بهبود نسبی بعضی از بیماری ها

چگونگی تهیه دیگ بخار سونا:

یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در سونا بخار ، بویلر و دیگ بخار سونا می باشد برای خرید این تجهیز می توانید از شرکت های معتبر اقدام نمایید. ولی حتما توجه داشته باشید که سراغ تولیدکنندگان غیر مجاز نروید

زیرا دیگ بخار سونا نیازمند رعایت استانداردهای خاصی است و تولیدکنندگانی که این محصول را بدون نظارت فنی شرکت های بازرسی تولید کنند و گواهی بازرسی را به همراه دستگاه ارائه ننمایند محصول غیر استاندارد تولید نموده اند.

عوامل موثر در انتخاب دیگ بخار عبارتند از :

• ضریب های ایمنی و اطمینان
• هزینه های اولیه
• میزان مصرف انرژِی
• هزینه های تعمیر و نگهداری بویلر
• ظرفیت گرمایی دیگ
• عمر دستگاه بویلر
• دمای آب برگشتی به بویلر
• قابلیت تغییر ظرفیت گرمایی دیگ آبداغ

تجهیزات استخر و سونا – جکوزی

فیلتر شنی:

فیلترهای شنی برای خالص سازی آب مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع از فیلترها به وسیله ی بستری از شن و ماسه های ریز، به تصفیه آب ورودی به فیلتر می پردازند. فیلتر شنی معمولا رسوبات، فلزات، هیدروکربن ها و برخی مواد دیگر از آب جدا می کنند.

فیلترهای شنی بر اساس نحوه فیلتراسیون و فشار کاری فیلتر به چندین دسته تقسیم می شوند که دسته بندی واحدی را نمی توان برای آن ها مشخص کرد.

در ایران نیز فیلترشنی های تحت فشار یا همان فیلترشنی های استخر از رایج ترین این فیلترها هستند اما در بعضی از ایستگاه های تصفیه آب شهری ایران، از فیلترشنی های آرام استفاده می شود.

موگیر

وظیفه موگیر، گرفتن مو و سایر موارد خارجی معلق در آب، قبل از ورود به دهانه مکش پمپ می باشد. برای کارکرد مناسب پمپ ها، باید یک موگیر استخر پیش بینی کرد که کارش گرفتن مو، نخ، پارچه و … می باشد. برای این منظور یک شبکه آشغال گیر قبل از پمپ نصب می گردد.

مبدل حرارتی یا مبدل گرمایی:

پرکاربردترین عضو در فرآیندهای شیمیایی هستند و می توان آن ها را در بیشتر واحدهای صنعتی ملاحظه کرد. آنها وسایلی هستند که امکان انتقال انرژی گرمایی بین دو یا چند سیال در دماای مختلف را فراهم می کنند.

این عملیات می تواند بین مایع-مایع، گاز-گاز و یا گاز-مایع انجام شود. مبدل های حرارتی به منظور خنک کردن سیال گرم و یا گرم کردن سیال با دمای پایین تر و یا هر دو مورد استفاده قرار می گیرند.

مبدل های حرارتی در دستگاه های مختلف نظیر دیگ بخار، مولد بخار، کندانسور، اواپراتور، تبخیرکننده ها، برج خنک کن، پیش گرم کن فن کویل، خنک کن و گرم کن روغن، رادیاتورها، کوره ها و … کاربرد فراوان دارند.

سختی گیر:

سختی گیر معادل رسوب زدا یا رسوب گیر سیستمی است که بواسطه عبور دادن آب سخت و دارای املاح از درون رزین با فشار بالا با بدنه ای فلزی و یا فایبرگلاس به تصفیه آب و حذف آهک یا سفیدک کمک می کند. به منظور طراحی ظرفیت سختی گیر ضروری است دبی آب در گردش، سختی کل آب منطقه و مدت زمان بکواش رسوب گیر اندازه گیری شود.

انواع سختی آب

سختی موقت آب

در حقیقت املاح بی‌كربنات كلسیم و منیزیم است كه در اثر حرارت دادن از حالت محلول به صورت غیر محلول و در نتیجه به رسوب تبدیل می‌‌شود. به این نوع املاح در حقیقت سختی کربناتی گفته می شود.

سختی دائم

املاح سولفات، كلراید، نیترات و غیره با كلسیم و منیزیم است كه در اثر حرارت دادن رسوب نمی‌كند. به این نوع ناخالصی ها درون آب سختی یر کربناتی گفته می شود. تمامی آب های طبیعی حاوی غلظت های مختلفی از نمک های محلول هستند كه این نمک ها در آب تفکیک شده و یون های باردار بوجود می‌‌آورند.

 

منبع : كتاب طراحی نگهداری تاسیسات مكانیكی آبی (استخر-سونا-جكوزی)

جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در صنایع دما بخار مشهد در تماس باشید.

05138472536 – 09388037440