بررسی کاربرد دیگ بخار در صنایع لبنی و فرآورده‌های لبنی

کاربرد دیگ بخار در صنایع غذایی بسیار گسترده است. کاربرد دیگ بخار در صنایع لبنی بسیار حائز اهمیت است. دیگ بخار در صنایع لبنی در کارخانجات تولید شیر و محصولات لبنی، بیشترین انرژی حرارتی مصرفی در فرآیند تولید، استفاده می کند. بنابراین بخش قابل توجهی از استفاده از سوخت فسیلی در کارخانجات شیر، عمدتاً مربوط به دیگ­‌های بخار می­‌باشد. البته مقداری سوخت فسیلی نیز جهت نیروگاه­‌های تولید برق اضطراری در این کارخانجات، به ­کار برده می‌شود.

مصرف بخار تولید شده در این کارخانجات عموماً بصورت های زیر می­‌باشد:

الف – در دستگاههای پاستوریزاسیون و استرلیزه و هموژنیزه نمودن شیر

ب – در گرمخانه­ های مورد استفاده برای تولید ماست و پنیر

ج – در مبدلهای حرارتی برای گرم نمودن آب مصرفی و همچنین شوینده های بازی و اسیدی که در شستشوی مسیرها، تانکها،پاستوریزاتورها، سبدها و بطری­ ها بکار می رود.

د – در پیشگرمکن‌ها و اواپراتورهای تولید شیر خشک

ه – در رادیاتور تولید هوای داغ یا بخار خشک مورد نیاز در خشک کن پاششی در واحد تولید شیر خشک (Spray dryer)

بعضی از کارخانجات شیر، در پروسه تولید شیرخشک برای گرم نمودن هوای داغ که برای خشک کن پاششی مورد نیاز است، از گرمکن یا هیتر غیر مستقیم استفاده می شود و در این گرمکن ها سوخت فسیلی بصورت مستقیم در مشعل گرمکن بکار می‌­رود.

مقایسه میزان مصرف ویژه انرژی فسیلی درصنایع لبنی در ایران و جهان

در صنایع لبنی کشورهای پیشرفته جهان مثل استرالیا و کانادا که بیشترین میزان تولید فرآورده های لبنی دنیا را دارند، مصرف عمده انرژی فسیلی مصرفی جهت تولید بخار است، در زمانیکه کارکرد سیستم تولید و توزیع بخار مناسب و بهینه باشد، شاخص مصرف انرژی را می­ توان بر اساس میزان مصرف بخار نیز بیان نمود.

با بررسی که توسط سازمان بهره‌وری انرژی ایران از کارخانجات مختلف تولیده کننده محصولات لبنی صورت پذیرفته، می­توان نتیجه گرفت متاسفانه شاخص مصرف ویژه انرژی فسیلی در این صنعت خیلی بیشتر از شاخص جهانی بوده و در اکثر موارد بیشتر از ۲ برابر است و فقط در بعضی کارخانجات مدرن و جدید این شاخص به شاخص های جهانی نزدیک می­‌شود. یعنی سیستم دیگ بخار در صنایع لبنی اکثر کارخانجات در ایران دارای راندمان بسیار پائینی می­ باشد و سوخت فسیلی در آن هدر می­‌رود.

در مطالب بعدی راه‌کارهای کاهش مصرف انرژی فسیلی در صنعت شیر بررسی می شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:

افزایش راندمان و بهره‌وری دیگ بخار مورد استفاده در صنعت لبنی

بررسی ۱۲ کاربرد دیگ بخار در صنایع مختلف | ساخت دیگ بخار برای کاربردهای متفاوت

منبع : وزارت نیرو – سازمان بهره­ وری انرژی ایران، پرتال جامع انرژی