برای بررسی نحوه عملکرد سپریتور در دیگ بخار ابتدا باید با کاربرد آن آشنا شویم.
کاربرد و نحوه عملکرد سپریتور در دیگ بخار چیست؟
بخار تولیدی توسط دیگ بخار در بهترین حالت ضریب خشکی ۹۵ درصد دارد. حال اگر به هر دلیل عملکرد دیگ بخار دچار اختلال شود این ضریب خشکی کاهش پیدا می‌کند. از طرفی در خط انتقال بخار نیز بخشی از بخار به دلیل تبادل حرارتی به کنداکس تبدیل می شود.
موردی که حتما باید به آن توجه شود این است که مقدار آب خارج شده از بویلر به همراه بخار دارای TSD بالایی است (حدود ۳۰۰۰ppm) اما آب ناشی از کنداکس در خطوط، آب خالص است و حتما باید بین این دو تفاوت قائل شویم.
عملکرد سپریتورها مبتنی بر قانون اینرسی است. وظیفه این قطعه جدا کردن آب‌های مخلوط با بخار از آن و در نتیجه بالا بردن ضریب خشکی بخار است. از مزایای بخار خشک می‌توان موارد زیر را نام برد:
- افزایش عمر شیرهای کنترل و فشارشکن های بخار
- جلوگیری از خوردگی
- جلوگیری از بروز ضربه قوچ
- افزایش راندمان انتقال حرارت
- افزایش کیفیت تولید محصولاتی که در تماس مستقیم با بخار هستند.
انواع سپریتوردر دیگ بخار
سپریتور انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آنها و توضیح مختصر عملکردشان پرداخته می‌شود:
سپریتور گردابی
همانطور که از نام آن مشخص است از نیروی گریز از مرکز برای جدا کردن آب و بخار استفاده می شود. بخار بعد از وارد شدن به سپریتو بوسیله پره‌های درون آن مجبور به حرکت ۱۸۰ درجه ای گردابی شدید می‌شوند. در این فرآیند با کمک نیروی گریز از مرکز قطرات آب که از بخار سنگین‌تر هستند به دیواره سپریتور پرتاب می شوند و بوسیله تیغه جدا کننده‌ای که در انتهای سپریتور قرار دارد به سمت خروجی هدایت می شوند. در این نوع سپریتور ایرونت در بالای سپریتور نصب نمی شود.
سپریتور گردابی
سپریتور انعقادی
این نوع سپریتور بیشتر برای جدایی آب از هوا کاربرد دارد و بوسیله یک شبکه توری استیل که داخل آن قرار داده شده مانعی در برابر حرکت هوا یا بخار ایجاد می کند. قطرات آب باهم ترکیب شده و تشکیل قطرات بزرگتر و سنگین‌تر می دهند که بخار نمی‌تواند آنها را با خود حمل نماید در نتیجه از زیر سپریتور خارج می شوند.
سپریتور انعقادی در دیگ بخار
سپریتور پره ای
این نوع پرکاربردترین سپریتور است. اساس عملکرد آن بر اساس تغییر جهت حرکت بخار به کمک پره های نصب شده داخل سپریتور است. بخار در این جریان سرعت بالایی دارد و به همین دلیل قطرات آب سنگین در این تغییرات ناگهانی توان همراهی کمتری با بخار دارند. در نتیجه بعد از چسبیدن به پره‌ها از پایین سپریتور خارج می شوند.
سپریتور پره ای دیگ بخار
مزیت سپریتور پره ای
این نوع سپریتور می تواند راندمان خود را در سرعت های مختلف حرکت بخار حفظ نماید. زیرا سپریتور گردابی با توجه به استفاده از نیروی گریز از مرکز برای جدایی آب از بخار در سرعت‌های پایین‌تر ضعیف‌تر عمل می‌کنند و همیشه باید در سرعت بالا نگه داشته شوند.
درحالی که در سپریتور پره‌ای حتی با سرعت بالا نیز وجود صفحات پره ای متعدد مانع از حمل مجدد آب می شود. همچنین در بالای این نوع سپریتور محلی بری نصب ایرونت و یا وکیوم برکر وجود دارد.
کاربرد سپریتور در دیگ بخار
نصب سپریتور روی خط اصلی خروجی بخار بعد از شیر اصلی و شیر یکطرفه دیگ بخار بسیار سودمند است زیرا می تواند تا ۹۸ درصد آب موجود در بخار تولید شده را جدا نماید. البته این آب کنداکس نیست و آب داخل بویلر است که توسط بخار حمل شده است بنابراین TDS بالایی دارد و به هیچ وجه بعد از خروج از تله بخار به سیکل کنداکس برگردانده نمی‌شود. همچنین میزان بخار فلش ایجاد شده نیز بسیار بالاست بنابراین نقطه خروجی از تله بخار باید به نقطه امنی مانند پیت بتنی سیستم زیر آب، هدایت شود.
منبع: مرجع کاربردی بویلر آب گرم و بخار
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:
اکونومایزر در بویلر و دیگ بخار
