کاربرد دیگ بخار برای تهیه رب گوجه فرنگی

در این مطلب به کاربرد دیگ بخار در تهیه رب گوجه فرنگی پرداخته می شود .صنایع غذایی بطور چشمگیری به تولید مواد غذایی از گیاهان فصلی تاکید دارند.

مثلا گوجه فرنگی که بصورت فصلی و اغلب در تابستان برداشت می شود یک غذای اصلی محسوب شده و بیشتر خانواده ها برای تهیه انواع غذاها مانند سس گوجه فرنگی، پیتزا، سس پاستا و سالسا و غذاهای دیگر نیاز به رب گوجه فرنگی دارند. به همین دلیل صنایع غذایی اقدام به تهیه رب گوجه فرنگی می کنند.

کاربرد دیگ بخار در تهیه رب

دیگ بخاری که برای ساخت رب گوجه فرنگی استفاده می شود شامل دستگاه سختی گیر آب، برج خنک کننده، لوله های پمپ، کمپرسور هوا، دستگاه تصفیه پساب، دودکش بویلر و لوله های مورد نیاز می باشد.

کاربرد دیگ بخار در تهیه رب در مرحله تغلیظ رب می باشد. بعد از شستشو و صاف كردن گوجه فرنگی های سالم، آب گوجه فرنگی به داخل دستگاه های تغلیظ هدایت می شود.

در این مرحله آب گوجه فرنگی تبخیر شده، بر مقدار مواد جامد آن افزوده می شود تا اینكه به غلظت مورد نظر برسد، به این ترتیب علاوه بر افزایش زمان ماندگاری محصول، هزینه های جانبی آن مثل حمل و نقل، جابجایی و ذخیره سازی کمتر می شود.

عملیات تغلیظ ممكن است با استفاده از فرآیندهای حرارتی و تحت خلاء انجام شود و یا اینكه با استفاده از فرآیندهای غشائی مانند فرآیند Ultra Filtration.

غلظت استاندارد متداول برای رب 28تا30 درصد(كنسانتره دوبل) یا 36 تا 40 درصد (كنسانتره تریپل) می باشد.

انواع تغلیظ كننده ها

الف)تغلیظ به روش نا پیوسته یا Batch

سیستم Batch یك دیگ تغلیظ كننده اولیه باظرفیت بالا و سه دیگ پخت تحت خلاءكه اصطلاحاً به آنها بویلر گفته می شود وجود دارد. بویلر یک مخزن به شکل استوانه است كه قسمت پائین آن دو جداره می باشد،و بین دو جدار آن بخار جریان دارد و حرارت لازم جهت پخت آب گوجه فرنگی را تأمین می نماید.

در صورتیكه دیگ تغلیظ كننده اولیه یك جداره بوده و در داخل آن تعداد زیادی لوله با قطر كم قرار داشته و بخار پشت لوله ها جریان دارد و روی دیگ پخت یك درجه فشار سنج و ترنومتر و یك شیر تخلیه هوا و نیز یك شیر جهت نمونه برداری و شیشه آب نما نصب شده است.

علاوه بر این بویلر دارای یك همزن است كه باعث همزدن آب گوجه تغلیظ شده می شود و نیز با تراشیدن مرتب محصول از سطح دیواره داخلی مخزن ،باعث انتقال همگن و یكنواخت حرارت و مانع از چسبیدن رب به دیواره های مخزن و سوختن و كاهش كیفیت آنها می شود.

خلاء مورد نظر كه حدود 500 تا 550 میلی متر جیوه می باشد با استفاده از كندانسور تأمین می شود. تحت این شرایط تغلیظ آب گوجه در دمای 65 تا 75 درجه سانتی گراد انجام می شود. بنابراین صدمه حرارتی به محصول بسیار پائین بوده و محصول نهایی كیفیت بالایی دارد.

نكته: تغلیظ با این روش زمان بر است و بدلیل انرژی و حرارت پائین فقط قسمت پائین دستگاه داغ می شود، به همین دلیل بیشتر برای تهیه رب های فله با بریكس*   35 تا 36 مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه عملکرد دیگ بخار پخت رب در روش تغلیظ ناپیوسته

روش كار دیگ پخت به این ترتیب است كه با بستن شیر هوا و باز كردن شیرخلاء، خلاء لازم در داخل دستگاه ایجاد می شود. بنابراین تحت تاثیر این خلاء ، آب گوجه بدون نیاز به فشار بالا از تانك ذخیره با بریكس 5 تا 6 وارد دیگ می شود.

از طرف دیگر بین دو دیواره دیگ در قسمت پایین دستگاه، بخار آب جریان دارد، كه تحت تاثیر حرارت ناشی از آن، آب گوجه تبخیر می شود. پس از رسیدن بریكس آب گوجه به حد معینی، كه از طریق نمونه برداری در فواصل زمانی مختلف انجام می شود، مجدداً مقداری آب گوجه تازه وارد دیگ پخت می كنند و این فرآیند را تا زمانی ادامه می دهند كه ظرفیت دیگ پخت تكمیل شود.

در این حالت زمانی که بریكس آب گوجه به حد معینی رسید، شیر هوا را باز نموده خلاء را شكسته و سپس آن ها را به قسمت بسته بندی هدایت می كنند. در مورد رب های فله، نمك به آن اضافه نمی شود، و رب فله ابتدا داخل بشكه ای كه داخل آن پلاستیك كشیده ریخته و سپس حدود 5% نمك روی آن پاشیده می شود و چون تحت شرایط استریل و بصورت پاستوریزه تولید شده است خرابی در ان ایجاد نمی شود.

دریافت مشاوره جهت خرید دیگ بخار پخت رب

ب)تغلیظ به روش پیوسته(Continouse)

تغلیظ در این روش دو مرحله ای می باشد به این صورت كه ابتدا آب گوجه از مخزن ذخیره به وسیله پمپ و همچنین تحت خلاء موجود در دستگاه اواپراتور وارد بدنه یك و یا مرحله یك تغلیظ می شود.

عمل سیركولاسیون آب گوجه در داخل این بدنه و سپراتور ادامه پیدا می كند تا اینكه بریكس آب گوجه به 15 برسد. گرمای مورد استفاده برای تبخیر آب گوجه به وسیله بخار ناشی از حرارت دادن آب گوجه در بدنه دو تأمین می شود.

آب گوجه پس از تغلیظ در بدنه یك، تحت تأثیر خلاء بدنه دو بدون نیاز به پمپ وارد این بدنه می شود. گرمای مورد نیاز برای تغلیظ رب تا بریكس 25 در این بدنه از بخار ناشی از دیگ بخار یا بویلر استفاده می شود.

سپس رب وارد مخزن نمك زنی شده 3% نمك به ان اضافه می شود تا به بریكس مورد نظر یعنی 28 برسد و پس از آن به قسمت پاستوریزاتور هدایت می شود.

بایستی توجه داشته باشیم كه حداقل بریكس قابل دستیابی در این روش 25 می باشد. بنابراین چنانچه هدف تولید رب فله ای باشد، بایستی رب خروجی از بدنه دو را به دیگ های پخت به روش ناپیوسته منتقل نموده و آنها را تا بریكس مورد نظر كه حدود 35 می باشد تغلیظ كنیم.

نكته: این روش تغلیظ سریع و مداوم می باشد.

* درجه بریکس (Brix) نشان دهنده درصد وزن مواد جامد موجود در یک محلول به وزن کل محلول می باشد، یا به عبارت دیگر، درصد وزنی مواد جامد موجود در محلول.

سایر مقالات کاربردهای بخار:

کاربرد دیگ بخار در خشکشویی‌ و لاندری

بررسی ۱۲ کاربرد دیگ بخار در صنایع مختلف | ساخت دیگ بخار برای کاربردهای متفاوت

عمل آوری بتن با بخار – استفاده از بخار در ساخت بتن

کاربرد دیگ بخار در صنعت داروسازی

کاربرد دیگ بخار در بیمارستان | اهمیت بخار برای بیمارستان

کاربرد بخار در صنعت تولید کاغذ

کاربرد بخار در صنعت فرش

کاربرد دیگ بخار در تولید قند

ضدعفونی خاک با بخار

استفاده از بخار در صنعت پوشاک

کاربرد دیگ بخار در صنعت پلاستیک سازی

کاربرد بخار در صنایع غذایی

کاربرد دیگ بخار در صنایع لبنی