تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه

تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه، نقش کنترل دما و تنظیم آنها را دارند و در نوع های مختلفی می باشند. یکی از پارامترهای مهم پمپ، میزان اختلاف دمایی است که پمپ تا هنگام برآورد این اختلاف درجه حرارت، در حال کار کردن است.

این اختلاف درجه حرارت ما بین دو دمای آب گرم چرخشی (آب دیگ) و دمای آب گرم مصرفی (آب منبع) است. در حالت عادی، ترموستات معمولاً روی بالاترین سطح تنظیم می شود تا بتواند از کارکرد طولانی مدت گرمایش اطمینان حاصل کند.

اگر کنترل از کار بیفتد، کارشناسان می توانند حداکثر دما را با چرخاندن چرخ کاهش دهند. این امر از گرم شدن بیش از حد دیگ آب گرمایش و تامین گرمای بیش از حد خانه جلوگیری می کند. در این صورت دمای اتاق افزایش می یابد و هزینه های گرمایش به طور قابل توجهی بیشتر از حد لازم خواهد بود.

 تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه

باید اختلافی با یکدیگر داشته باشند تا سیستم به درستی کار کند، اختلاف ۱۰ الی ۱۵ درجه مناسب می باشد. ترموستات، دستگاه حسگر دماست که فرمان قطع در دمای معینی که روی آن تنظیم شده است را می دهد.

انواع ترموستات های موجود در بازار

• دیجیتال (کنترل دما به صورت دستی با نمایشگر)
• آنالوگ (کنترل دما به صورت دستی)
• هوشمند (کنترل دما به صورت دوره زمانی)
• بی سیم (کنترل از راه دور مانند گوشی همراه)

بیشترین استفاده ترموستات در موتورخانه:

1. ترموستات جداری
2. ترموستات مستغرق

ترموستات دیگ یا (آکوستات مستغرق)

این ترموستات که به آن «آکوستات مستغرق» نیز گفته می شود، جهت تنظیم درجه حرارت مایعات طراحی شده است و در تاسیسات حرارت مرکزی و موتورخانه از آن برای فرمان دادن به مشعل های گازی و گازوئیلی به منظور تنظیم درجه حرارت آب دیگ استفاده می شود.

مثلا اگر دکمه ترموستات را روی ۶۰ درجه بگذاریم مشعل شروع به کار می کند و آب درون دیگ را گرم می‌نماید، هنگامی که دمای آب به ۶۰ درجه رسید ترموستات دستور خاموش شدن را به مشعل می‌دهد.

با مصرف شدن دمای آب در رادیاتورها و منابع دوجداره، ترموستات مجددا به مشعل دستور روشن شدن و گرم کردن آب راتا دمای ۶۰ درجه می دهد.

ترموستات جداری یا (آکوستات جداری)

حس کننده اولیه در این نوع ترموستات از نوع بی‌متال است و معمولا آن را روی جدار لوله برگشت موتورخانه (با فنر و یا سیم) محکم می‌بندند. قبل از نصب، باید بر روی لوله سنباده زد (تا صاف و تمیز شود) و سپس، بر روی آن خمیر مخصوص مالید تا ترموستات روی آن نصب گردد.

در سیستم حرارت مرکزی و موتورخانه، ترموستات جهت فرمان دادن به پمپ سیرکولاسیون نصب و معمولا ۱۰ درجه سانتی گراد کمتر از ترموستات دیگ تنظیم می شود.

چنانچه میزان دمای تنظیم ترموستات جداری از ترموستات دیگ کمتر باشد، ترموستات فرمان قطع پمپ موتورخانه را زودتر از موعد مقرر صادر می‌کند.

ترموستات حد یا (آکوستات حد)

وجود یک وسیله کنترل (آکوستات دیگ) در سیستم حرارت مرکزی موتورخانه، بهره برداری مطمئن و ایمنی سیستم را تضمین نمی‌کند.

زیرا گاهی، سیستم مکانیکی آکوستات دیگ موتورخانه که در طول شبانه روز چندین بار مدار را قطع و وصل می‌کند، خراب شده و کارایی خود را از دست می دهد.

در چنین حالتی، با افزایش درجه حرارت آب در دیگ، مشعل خاموش نشده و به تبع آن با جوش آمدن آب در داخل دیگ خساراتی تحمیل می شود.

برای جلوگیری از این اتفاق، ترموستات دیگری به نام “ترموستات حد” بر روی دیگ نصب شده و به صورت سری با ترموستات دیگ در مدار قرار داده می‌شود. درجه تنظیم ترموستات حد چند درجه از درجه حرارت ترموستات دیگ بیشتر است.

چک لیست دیگ بخار و موتورخانه

مشکل با تنظیم بیش از حد ترموستات دیگ بخار

اگر دمای ترموستات خیلی پایین باشد، دیگ بخار اغلب در حین کار خاموش می شود. مشعل شروع به چرخش می کند و بارها و بارها خاموش و روشن می شود.

این امر احتراق را مختل می کند و منجر به آلایندگی بیشتر و مصرف بیشتر می شود. علاوه بر این، اگر مقادیر تنظیم خیلی کم باشد، تراکم بخار آب در گازهای خروجی نیز ممکن است رخ دهد.

نتیجه: آب در بخاری تشکیل می شود که می تواند منجر به خوردگی به خصوص در دستگاه های قدیمی شود.

ساختار ترموستات دیگ بخار به سادگی توضیح داده شده است. ترموستات دیگ یک کلید دمایی است که به دمای داخل دیگ واکنش نشان می دهد.

برای اینکه این کار انجام شود، به یک عنصر سنسور مجهز شده است. علاوه بر پروب های ثابت، سنسورهای راه دور قابل نصب در هر نقطه از دیگ نیز امکان پذیر است.

معمولاً شامل موارد زیر است:

یک ظرف مهر و موم شده هرمتیک،

یک لوله نازک

یک قوطی فشار

اگر دما در دیگ افزایش یابد، یک محیط در به اصطلاح کارتریج سنسور منبسط می شود. در نتیجه فشار افزایش می یابد. از طریق لوله مویرگی به سلول فشار منتقل می شود، که در نهایت یک کنتاکت سوئیچینگ را فعال می کند.

بهینه سازی موتورخانه ها

تنظیم دما از طریق چرخ روی ترموستات

هنگامی که ترموستات دیگ باعث ایجاد یک عمل خاص می شود به دمای تنظیم شده بستگی دارد. برای اینکه بتوان این موارد را به صورت جداگانه تغییر داد، دستگاه ها مجهز به چرخ گردان هستند.

اگر کارشناسان دمای بالاتری را انتخاب کنند، فاصله بین سلول فشار و کنتاکت سوئیچ را افزایش می دهند. فشار در سنسور باید بیشتر شود تا سوئیچ را فعال کند.

نکات تکمیلی در خصوص حسگرها و تنظیم دمای موتورخانه

• دمای آب گرم مصرفی که از شیر خارج می شود نباید به حدی بالا باشد که حس سوختگی در مصرف کننده ایجاد کند (معمولا دمای ۴۰ الی ۵۰ درجه سانتی گراد پیشنهاد می شود).
• در بسیاری از موتورخانه ساختمان های مسکونی این کنترل دما از طریق نصب ترموستات بر روی پمپ سیرکوله آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی انجام می شود که اصولی نیست.

دلیل این موضوع این است که این کار:

• اولا باعث کاهش عمر مفید پمپ و افزایش ساعات کارکرد مشعل و در نتیجه افزایش مصرف سوخت می شود
• ثانیا در ایام سرد سال که پمپ سیرکوله اصلی شوفاژ در مدار قرار می گیرد، قابل استفاده نمی باشد
• و ثالثا اینکه سیستم قید شده، کنترل دقیقی بر درجه حرارت آب گرم مصرفی ندارد.

بنابراین توصیه می شود در صورت استفاده از این سیستم کنترلی در موتورخانه خود، در اولین فرصت با حضور کارشناس فنی اقدام به جایگزین کردن آن با شیر سه راهه کنترلی که روی ورودی آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی نصب می شود.

توضیح بیشتر: هر موتور الکتریکی موقع روشن شدن جریان زیادی را مصرف می کند و جریان مصرفی آن پس از رسیدن به دور حداکثر خود کم می شود.

طریقه روشن کردن موتورخانه و سیستم گرمایش و ایمنی موتورخانه

اگر پمپ سیرکولاتور بطور دائم کار کند هیچ اشکالی در آن بوجود نمی آید، اما اگر بوسیله ترموستات جداری به دفعات زیاد خاموش و روشن شود، شوک های الکتریکی وارده، باعث کاهش عمر و در نتیجه زودتر سوختن آن می شود

پس بهتر است دمای ترموستات و دیگ را طوری تنظیم کنیم که تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ کاهش پیدا کند ترموستات بویلر دمای بخاری را کنترل می کند و با رسیدن به حداکثر مقدار احتراق را خاموش می کند.

به این ترتیب می توان از هزینه های بی مورد بالای انرژی و آسیب های ناشی از دمای بیش از حد بالا در سیستم جلوگیری کرد. اگر قطعه معیوب باشد، یک نصب کننده می تواند قطعه جدیدی را نصب کند و در نتیجه عملکرد قابل اعتماد سیستم را بازیابی کند

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:

سیستم های حرارت مرکزی با آب گرم و اجزای آن ها

انواع پمپ ها در بویلر و دیگ بخار

تولید پمپ های تغذیه دیگ بخار در ایران