۵-۶-۳ تکنیک آزمایش غیر مخرب:
۵-۶-۳-۱ تکنیک پرتونگاری:
۵-۶-۳-۱-۱ آزمایش پرتونگاری باید بر حسب اقتضا مطابق با ۱ PART 2600 S.B, 2 PART 2600 S.B, یا ۲۹۱ S.B باشد.
چون در این استانداردها چندین روش با حساسیت های مختلف توضیح داده شده اند لازم است که برای هر کاربرد به خصوص توضیح داده شود که کدامین روش باید مورد استفاده قرار گیرد.
برای ضخامت های تا ۵۰ میلیمتر معمولا از روش اشعه ایکس باید استفاده شود.
روش های دیگر نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرند, به شرط اینکه در حد رضایت مرجع معتبر بازرسی, دارای حساسیت کافی باشند.
تعیین حساسیت پرتونگاری باید مطابق با جدول ۷ از استاندارد ۱۹۸۰:۳۹۷۱ .S.B که مقادیر قابل دسترس برای ضخامت های تا ۱۵۰ میلی متر را ارائه می دهد, باشد.
مقادیر داده شده در قسمت A از جدول ۷ از ۱۹۸۰:۳۹۷۱ .S.B باید به عنوان بیشترین درصد قابل قبول مقادیر حساسیت برای روش های ۱ و ۲ از ۱۹۸۳:۱ PART 2600 .S.B تجهیزات گروه های A,B,C,D از ۱۹۷۳:۱ PART 2600 BS و روش های ۱,۲,۷,۸,۱۳,۱۴ از ۱۹۷۳:۲۹۱۰ BS تلقی شوند.
مقادیر داده شده در قسمت B جدول ۷ از ۱۹۸۰:۳۷۹۱ BS را باید برای بقیه روش های فنی این استانداردها استفاده کرد.
۵-۶-۳-۱-۲ علامت گذاری و تعیین هویت فیلم های پرتونگاری:
برای مشخص نمودن موارد زیر, به هر قسمتی از جوش که آلتراسونیک می شود باید علائمی مناسب الصاق نمود.
الف: شماره کار و یا شماره سری قطعه کار, شماره مرتبه و یا شماره هائی مشابه جهت تمایز مرجع
ب : اتصال
ج : قسمت اتصال
د : پیکان ها و یا علائمی دیگر در مجاورت جوش و به گونه ای کنار لبه های خارجی جوش قرار گیرد که موقعیت جوش به طور واضح مشخص باشد.
علائم شامل پیکان های راهنما, حروف و یا اعداد باید طوری قرار داده شوند که تصویر آنها جهت اطمینان از عدم ابهام قسمت مشخص شده در فیلم آلتروسونیک ظاهر شوند.
اگر پرتونگاری تمامی طول جوش مقرر شده باشد, جهت اطمینان از پوشانیده شدن کامل درز جوش توسط پرتونگاری, فیلم ها باید به اندازه کافی روی هم قرار گرفته و تمامی آنها دارای شماره ای در نزدیکی هر دو انتهای خود باشند.
فیلم جوش های ترمیم شده باید به وضوح مشخص شوند, همانند R1,R2 و … برای ترمیم اول, ترمیم دوم و …
۵-۶-۳-۲ تکنیک های آزمایش آلتراسونیک.
آزمایش آلتراسونیک باید طبق استاندارد ملی ایران به شماره … ۱۴۷ باشد.
قبل از انجام آزمایش آلتراسونیک بر روی جوش, به منظور تعیین ضخامت مواد و محل یابی هرگونه عیب که ممکن است از آزمایش مؤثر جوش ها جلوگیری نماید, فلز مادر مجاور, می بایستی بوسیله روش آلتراسونیک آزمایش شود.
۵-۶-۳-۳ روش های فنی آزمایش ذره مغناطیسی:
بازرسی توسط روش ذره مغناطیسی از هر نظر باید مطابق استاندارد ملی ایران به شماره … ۱۴۸ باشد.
استفاده از این روش ها محدود به مواردی است که ترک های سطحی مویی مشاهده شده باشد.
دقت به خصوصی لازم است تا از صدمه دیدن سطحی حاصل از استفاده نادرست از وسایل مغناطیسی بکار گرفته شده جلوگیری شود, اگر چنین صدمه ای وارد شود باید آن را در حد رضایت مرجع معتبر بازرسی اصلاح نمود.
۵-۶-۳-۴ روش های نفوذ کننده:
آزمایش نفوذ از نوع رنگ و یا با مواد منور ۱۴۹ برای جوش ها باید مطابق با استاندارد ملی به شماره …. ۱۵۰ انجام گیرد.
۵-۶-۳-۵ شرایط سطح و آماده سازی آن برای آزمایش غیر مخرب:
۵-۶-۳-۵-۱ پرتونگاری:
فقط در محل هائی که چین و شکن ها و یا ناهمواری های سطح جوش در تغییر نتایج پرتونگاری تداخل می نمایند. سطوح مربوطه باید پرداخت گردد.
۵-۶-۳-۵-۲ آلتراسونیک:
شرایط سطوحی که با کاونده ۱۵۱ در تماس خواهند بود باید آن چنان باشند که بتوان تماس رضایت بخشی را فراهم نمود.
یادآوری: بسته به نوع پروفیل و شرایط سطح , حتی زمانی که تماس فقط با فلز مادر نیز انجام گیرد, پرداخت نواحی جوش ممکن است ضرورت داشته باشد.
۵-۶-۳-۵-۳ روش ذره مغناطیسی:
سطح باید از هر گونه ماده خارجی که در نتیجه آزمایش تداخل می نماید عاری بوده و در جائی که لازم است تا تفسیر دقیق علائم امکان پذیر باشند, پرداخت شود.
یادآوری: در صورتی که از ماده ای غیر منور در آزمایش استفاده شود, بعد از تمیزکاری و قبل از مغناطیسی نمودن می توان از ماده جلوه دهنده مناسبی (بطور مثال مطابق داشته باشد با استاندارد ملی ایران به شماره …. ۱۵۲ استفاده نمود.
۵-۶-۳-۵-۴ روش مایع نافذ:
سطح باید از هرگونه ماده خارجی که با کاربردی و تفسیر آزمایش تداخل می نماید, عاری باشد. باید دقت شود که از پوشانیدن ترک ها بوسیله از شکل خارج کردن لایه های سطحی به هنگام هرگونه روش پرداخت مورد لزوم پرهیز شود.
۵-۶-۳-۶ نحوه گزارش دادن آزمایش های غیر مخرب:
اطلاعات زیر باید در گزارش ها داده شوند.
۵-۶-۳-۶-۱ کلیات:
الف : تاریخ و زمان آزمایش به این مفهوم که مثلا آزمایش قبل و یا پس از تنشگیری انجام گرفته.
ب : اسم (و یا اسامی) و گواهی صلاحیت اشخاص مسئول بازرسی و تفسیر نتایج.
ج : هویت دیگ و درز جوش تحت آزمایش
د : توضیح مختصر در مورد طرح اتصال, مواد, روش جوشکاری و عملیات حرارتی (اگر انجام گرفته باشد.)
ه : تمیزی و آماده نمودن سطح و یا پرداخت آن قبل از آزمایش غیرمخرب.
و : توصیف تمامی نشانه های عیب ها و موقعیت آنها, به همراه تمامی پرونده های دائمی, یعنی فیلم های پرتونگاری, عکس ها, گراورها, نقشه های مقیاس دار و با تصاویر, هر کدام که مناسب باشند.
گزارش های مربوط به آزمون های چشمی باید تهیه شوند.
۵-۳-۶-۲ اطلاعات اضافی برای روش های ویژه:
الف : پرتونگاری:
۱: مدل شاخص کیفیت تصویر و حساسیت بدست آمده طبق استاندارد ملی ایران به شماره …. ۱۵۳
۲: جزئیات روش فنی پرتونگاری.
یادآوری: جزئیات کامل را می توان در اوراق اطلاعات فنی استاندارد که به توان به آنها رجوع مجدد نمود ثبت کرد.
ب : آلتراسونیک:
۱: گزارش در مورد بررسی فلز مادر, شامل مرغوبیت داخلی, ضخامت و شرایط سطح.
۲: جزئیات روش فنی آلتراسونیک و دستگاه بکار برده شده.
یادآوری: جزئیات کامل را می توان در اوراق اطلاعات فنی استاندارد که به توان به آنها رجوع مجدد نمود ثبت کرد.
ج: روش ذره مغناطیسی:
جزئیات روش ( و یا روش های ) بکار برده شده.
یادآوری: جزئیات کامل را می توان در اوراق اطلاعات فنی استاندارد که به توان به آنها رجوع مجدد نمود, ثبت کرد.
د: روش مایع نافذ:
جزئیات مواد و روش های فنی بکار برده شده.
یادآوری: جزئیات را می توان در اوراق اطلاعات فنی استاندارد که به توان به آنها رجوع مجدد نمود, ثبت کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات مربوطه را مطالعه فرمایید:
آشنایی با جوشکاری و روش های جوش دیگ بخار
استاندارد جوشکاری دیگ بخار فایر تیوب-بخش کلیات و طراحی
استاندارد جوشکاری دیگ و بویلر بخار فایر تیوب- مراحل ساخت
